Câu hỏi UBND tỉnh Tây Ninh:
Tôi là một công chức Tư pháp xã trên địa bàn tỉnh Tây Ninh. Tôi gặp một trường hợp như thế này, không biết phải xử lý như thế nào cũng không rõ cơ quan nào trả lời vấn đề này. Nay xin hỏi UBND tỉnh- cơ quan có thẩm quyền chung cho ý kiến, nội dung như sau:
Trong quá trình hoạt động công tác, cụ thể là đăng ký khai sinh cho trường hợp cha yêu cầu đăng ký khai sinh cho con ( người con hiện tại hơn 03 tuổi), khi người mẹ bỏ lại con cho người cha nuôi dưỡng ( cha mẹ có tổ chức cưới hỏi đàng hoàng) theo điều 13, thông tư 15/2015/TT-BTP. Nếu cha, mẹ đủ tuổi theo quy định của pháp luật thì không có gì để nói, nhưng khi UBND xã xác minh về người mẹ thì phát hiện người cha đứa bé khi chung sống với mẹ đứa bé khi mẹ đứa bé chưa đủ 16 tuổi ( lúc sinh bé, mẹ bé chỉ trên 15 tuổi) sinh ra đứa trẻ. Nếu áp dụng theo Bộ Luật hình sự, thì khi cha đứa bé yêu cầu khai sinh, trong đó có thừa nhận chung sống/ quan hệ với mẹ đứa bé thì đương nhiên hành vi Giao cấu với trẻ em được xác lập theo điều 145 Bộ Luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Tuy nhiên, quan điểm có cán bộ xã còn nhiều ý kiến khác nhau, quan điểm xử lý vụ việc như sau:
Trên đấy là góc độ địa phương, mong UBND tỉnh có trả lời cụ thể: làm khai sinh hay không làm và làm như thế nào, có xử lý người cha hay không.
Trân trọng cảm ơn. Mong phản hồi sớm.
Khoản 1 Điều 30 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh”.
Điều 13 Luật Trẻ em năm 2016 quy định: “Trẻ em có quyền được khai sinh, khai tử, có họ, tên, có quốc tịch; được xác định cha, mẹ, dân tộc, giới tính theo quy định của pháp luật”. Quyền khai sinh của trẻ em là tiền đề để trẻ em được hưởng các quyền khác của trẻ em, như: quyền được chăm sóc, quyền được học tập, quyền có tài sản,...
Điều 6 Luật hộ tịch quy định: “Công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam có quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch”.
Điểm d, đ Khoản 1 Điều 73 Luật hộ tịch quy định về nhiệm vụ quyền hạn của công chức làm công tác hộ tịch như sau:
“d) Giúp Ủy ban nhân dân cấp xã đăng ký hộ tịch kịp thời, chính xác, khách quan, trung thực; cập nhật đầy đủ các sự kiện hộ tịch đã được đăng ký vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử;
đ) Chủ động kiểm tra, rà soát để đăng ký kịp thời việc sinh, tử phát sinh trên địa bàn”.
Ngoài ra, theo quy định của Luật hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành về việc đăng ký và quản lý hộ tịch thì việc đăng ký khai sinh cho trẻ mới sinh không phụ thuộc vào độ tuổi của cha, mẹ đứa trẻ, không có văn bản nào quy định giới hạn độ tuổi của người mẹ.
Như vậy, để đảm bảo quyền được khai sinh của cháu bé theo quy định của pháp luật thì công chức tư pháp – hộ tịch phải tham mưu UBND xã tiến hành đăng ký khai sinh cho cháu bé. Đối với trường hợp này do người mẹ đã bỏ đi và hai bên chưa đăng ký kết hôn nên trình tự, thủ tục đăng ký khai sinh kết hợp với đăng ký nhận cha, con theo quy định tại Điều 12 và Điều 13 Thông tư 15/2015/TT-BTP ngày 16/11/2015 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật hộ tịch.
Theo phạm vi quản lý, chúng tôi xin trả lời các thủ tục liên quan đến đăng ký hộ tịch còn các vấn đề khác đề nghị bạn tham khảo ý kiến các ngành có liên quan.