Sở Tài nguyên và Môi trương xin được trả lời câu hỏi  của bạn như sau:

Ban có thể liên hệ trực tiếp đến Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh ở huyện mà bạn có đất để có câu trả lời chính xác.

Trân trọng./.

Trước tiên chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn đến bạn đã quan tâm gửi câu hỏi đề nghị tư vấn pháp luật đến Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp tỉnh Tây Ninh.

Vấn đề bạn hỏi liên quan đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, bạn không nói rõ nguồn gốc và thời điểm có được tài  sản. Vì vậy chúng tôi chỉ tư vấn trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành về đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng, phân chia tài sản đối với tài sản chung của vợ chồng.

Trên cơ sở quy định của pháp luật chúng tôi xin tư vấn những vấn đề bạn hỏi như sau:

1. Vấn đề thứ nhất: Trong luật nhà đất có quy định khi đứng tên sở hữu đất thì có cần phải cả vợ và chồng đứng hay không, hay chỉ cần một trong hai là được?

            Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng thì phải ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, trừ trường hợp vợ và chồng có thỏa thuận ghi tên một người (khoản 4 Điều 98 Luật Đất đai năm 2013).

Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung; Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng (Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

Như vậy, theo quy định của pháp luật đã trích dẫn trên thì trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng phải ghi tên cả vợ chồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác (Điều 34 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

2. Vấn đề thứ hai: nếu trường hợp một người trong vợ hoặc chồng được đứng tên riêng, nếu có trường hợp li dị thì người còn lại có được quyền chia phần đất đó hay không?

Vấn đề bạn hỏi chúng tôi xin đưa ra hai trường hợp:

Thứ nhất, Đứng tên riêng do nguồn gốc đất tài tài sản riêng:

Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng; Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng (Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

Trong trường hợp này khi ly hôn thì người đứng tên riêng được hưởng tài sản. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 (Khoản 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

Thứ hai, Đứng tên riêng nhưng thực chất là tài sản chung của vợ chồng do thời điểm đăng ký pháp luật chưa quy định bắt buộc phải ghi tên vợ và chồng vào giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc có sai sót trong quá trình cấp giấy chứng nhận.

Trước ngày 01/7/2004 pháp luật chưa quy định quyền sử dụng đất là tài sản chung của cả vợ và chồng thì phải ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong trường hợp này nếu có tranh chấp về tài sản đó là tài sản riêng thì người có tên trong giấy chứng nhận quyền sở hữu phải chứng minh được tài sản này do được thừa kế riêng, được tặng riêng trong thời kỳ hôn nhân hoặc tài sản này có được từ nguồn tài sản riêng quy định tại khoản 2 Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 .Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung (quy định tại Khoản 3 Điều 33 Luật hôn nhân và gia đình).

 Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

+ Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

+ Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

+ Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

+ Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

(Khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014)

Trên đây là một số nội dung chúng tôi tư vấn theo yêu cầu của bạn.

            Thân ái chào bạn!