Theo như nội dung câu hỏi của bạn, Sở Tư pháp trả lời như sau:
Thứ 1: Hôn nhân giữa mẹ bạn và ba bạn có được xem là hợp pháp
Theo tinh thần điểm d, mục 2 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP ngày 03 tháng 1 năm 2001 qui định rõ như sau:
“d. Được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau;
- Việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận;
- Việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến;
- Họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.
Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.”
Mặt khác, tại điểm b, khoản 4 Điều 2 Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP ngày 06 tháng 01 năm 2016 quy đinh về “ người đang có vợ hoặc có chồng” như sau:
“ b) Người xác lập quan hệ vợ chồng với người khác trước ngày 03-01-1987 mà chưa đăng ký kết hôn và chưa ly hôn hoặc không có sự kiện vợ (chồng) của họ chết hoặc vợ (chồng) của họ không bị tuyên bố là đã chết”
Do bạn trình bày không rõ thời điểm đó ba bạn có sống chung mẹ bạn hay không, đồng thời, đã thực hiện li hôn người vợ trước hay chưa, nên Sở Tư pháp chưa đủ căn cứ xác định để trả lời cho bạn được.
Thứ 2: Việc phân chia di sản của ba bạn phải có sự đồng ý của các anh, chị con người vợ trước đúng hay sai.
Bạn có nói tài sản đất do mẹ tôi đứng tên trên hộ gia đình, do đó cần xác định lại thời điểm được cấp quyền sử dụng đất hộ gia đình.
Khoản 29 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định đất đai hộ gia đình là đất thuộc quyền sử dụng của những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.
Do đó, việc xác định nguồn gốc đất thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất có bao nhiêu thành viên trong hộ gia đình đó rất quan trọng.
Nếu thời điểm mẹ bạn được công nhận quyền sử dụng đất Hộ gia đình xác định có ba bạn là thành viên trong trong hộ gia đình, thì theo quy định tại khoản 1 Điều 166 Luật Đất đai ba bạn có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Luật Đất đai.
Tại điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự quy định về những người thừa kế theo pháp luật thì “Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”. Cho nên các anh chị là con của người vợ trước của ba bạn cũng đồng hàng thừa kế như bạn. Vì vậy, việc cán bộ tư pháp xã yêu cầu có chữ ký của họ là đúng quy định pháp luật.
Thân ái chào bạn!